Sprawność manualna każdego z nas zależy w bardzo dużym stopniu od prawidłowej pracy naszych kciuków – jeśli więc w ich obrębie pojawi się schorzenie ograniczające ruchomość, nawet prozaiczne, codzienne czynności mogą okazać się wyzwaniem. Doskonale wiedzą o tym osoby, które miały do czynienia z chorobą znaną jako zespół de Quervaina, nazywaną również zapaleniem pochewek ścięgnistych. Schorzenie to prowadzi do znacznego ograniczenia ruchomości kciuka, a także do dolegliwości bólowych, przez co dla chorego problemem może stać się nawet chwytanie przedmiotów.
Jak dochodzi do zapalenia pochewek nadgarstka?
Strukturami odpowiadającymi za możliwość poruszania kciukiem są mięśnie i ścięgna, pozwalające na jego prostowanie oraz zginanie. Te ostatnie otoczone są tkanką nazywaną pochewką ścięgnistą – podczas ruchu chroni ona ścięgna przed tarciem o kości, a także siebie nawzajem, dzięki czemu umożliwia im swobodne przesuwanie. Jeśli w obrębie pochewki (a dokładnie w obrębie pierwszego przedziału mięśni prostowników nadgarstka) pojawi się stan zapalny, ścięgna zaczynają podlegać kompresji, tracąc możliwość bezproblemowego ruchu. W rezultacie ruchomość całego kciuka zostaje ograniczona, a dodatkowo występują też dolegliwości bólowe.
Najczęściej przyczyną zespołu de Quervaina jest przeciążenie pochewki ścięgnistej nadgarstka, wynikające z często powtarzanych ruchów zginania i prostowania kciuka, związanych np. z pracą zawodową. Oprócz tego na schorzenie narażone są kobiety w ciąży lub karmiące piersią, w wyniku zmian hormonalnych sprzyjających obrzękom takich tkanek, jak również chorzy na cukrzycę czy choroby reumatoidalne.
Objawy i diagnoza schorzenia
Postawienie diagnozy zespołu de Quervaina nie należy do problematycznych – objawy schorzenia są bowiem charakterystyczne i mogą obejmować:
- ból u podstawy kciuka, nasilający się przy ruchach, narastający z czasem,
- ograniczenie ruchomości kciuka, problemy ze ściskaniem, trzymaniem przedmiotów,
- uczucie przeskakiwania przy ruchu kciukiem,
- obrzęk nadgarstka od strony kciuka,
- ból nadgarstka przy wykonaniu gestu trzymania kciuków i zgięciu dłoni w kierunku łokcia (objaw typowy dla zespołu de Quervaina).
Przy takich dolegliwościach należy zgłosić się do ortopedy, który zdiagnozuje schorzenie na podstawie wywiadu i badania palpacyjnego, niekiedy uzupełnionych obrazowaniem USG.
Leczenie zespołu de Quervaina
Na wczesnych etapach choroby zespół de Quervaina leczony jest za pomocą farmakoterapii w postaci leków przeciwzapalnych, fizjoterapii, a czasem także noszenia ortezy kciuka. Wskazane pozostają też zmiany w sposobie wykonywania pracy, jeśli schorzenie jest wynikiem przeciążenia. W zaawansowanych przypadkach do wyleczenia choroby stosuje się zabieg chirurgiczny, a u kobiet w ciąży lub karmiących, z uwagi na szczególne potrzeby zdrowotne, podstawę stanowi wspomniana wcześniej fizjoterapia.
Prawidłowo wdrożone leczenie w dużej części przypadków pozwala na całkowite wyleczenie schorzenia. W Centrum Rehabilitacji Osteomedis na Ursusie w Warszawie prowadzimy fizjoterapię dla Pacjentów z zespołem de Quervaina, pomagając w odzyskaniu pełni sprawności manualnej.
