Czym jest blizna?
Blizna powstaje w wyniku procesu gojenia się rany. Zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej i różni się od innej części skóry kolorem, wytrzymałością, elastycznością i reakcją na promieniowanie słoneczne. Blizna tworzy się w miejscu, w którym doszło do przerwania ciągłości skóry i tkanek. To, co widzimy jest tylko wierzchołkiem góry. Wykonując cesarskie cięcie lub nacięcie krocza zostaje przecięta nie tylko skóra, ale także skóra właściwa, tkanka podskórna, powięź czy mięśnie. Proces gojenia obejmuje, więc nie tylko to, co widzimy na zewnątrz, ale także ogromna praca toczy się wewnątrz ciała.
Ile jest etapów gojenia się blizny, czas ich trwania i co się wtedy dzieje?
W zależności od publikacji wyróżnia się 3 albo 4 etapy gojenia się blizny:
Etap 1 Faza homeostazy – 0h-72h – na tym etapie uruchamiane są w organiźmie mechanizmy naprawcze, przywracana jest równowaga między środowiskiem zewnętrzny a wewnętrznym. Rozpoczyna się w momencie nacięcia/uszkodzenia tkanki.
Etap 2 Faza zapalna – 3-8/10 dni – stan zapalny odpowiedzialny jest za niedopuszczenie do wytworzenia się patogenów mogących wywołać infekcję. Objawy, które mogą w tym czasie dokuczać to: ból, pieczenie, intensywne zaczerwienienie, obrzęk.
Etap 3 Faza rozrostu/proliferacji – do około 8 tygodnia po operacji – intensywne tworzenie się kolagenu typu III, który ma zasklepiać i wzmacniać bliznę. Dzięki niemu blizna staje się elastyczna, ale na tym etapie jest w dalszym ciągu delikatna, a tkanki pod nią, których nie widzimy, charakteryzują się jeszcze mniejszą wytrzymałością.
Etap 4 Faza przebudowy/modelowania – do 2 lat po operacji – jest to zdecydowanie najdłuższa faza. W niej kolagen typu III zastępowany jest kolagenem typu I, który jest silniejszy. Dopiero po upłynięciu właśnie wspomnianych 2 lat, patrząc na bliznę, możemy powiedzieć, że jest to jej ostateczny wygląd.
Od czego zależy wygląd końcowy blizny?
Czynniki wpływające na kształtowanie się blizny to:
– wiek,
– miejsce blizny i jej wielkość (w okolicach największego napięcia skóry np. mostek, istnieje większe prawdopodobieństwo rozrostu blizny na boki),
– jakość przebiegu poszczególnych faz,
– współistniejące choroby np. cukrzyca czy inne zaburzenia metaboliczne,
– wystąpienie zakażeń blizny, infekcje,
– czynniki genetyczne,
– stosowane leki
Czy mogę coś robić z blizną w trakcie jej gojenia?
Oczywiście, nawet trzeba, aby wspomóc jej gojenie i regenerację. Ważne jest to, że podejmując terapię z blizną, pracujemy także z tkankami, znajdującymi się pod nią. Do problemu blizn należy podejść globalnie i nie skupiać się tylko na niej samej, np przy pracy na bliźnie po cesarskim cięciu, ważne jest wykonywanie terapii całej jamy brzucha uwzględniając także tor oddechowy.
W czym mi pomoże fizjoterapia?
Przede wszystkim blizna i okalające tkanki zostaną zbadane i ocenione przez fizjoterapeutkę/fizjoterapeutę. Na wizytę nigdy nie jest za późno, a biorąc pod uwagę konsekwencje, które mogą wystąpić w wyniku braku pracy z blizną, np. zrosty, bóle miednicy, kręgosłupa lędźwiowego czy niepłodność, lepiej późno się wybrać do gabinetu niż wcale. Fizjoterapeutka/fizjoterapeuta w zależności od czasu, kiedy powstała blizna, wykona adekwatne metody terapeutyczne i pokieruje przez dalsze czynności.
